رویکرد به انرژیهای تجدیدپذیر در سالهای اخیر با حساسیت بیشتری در دنیا پیگیری میشود؛ چراکه منابع و ذخایر فسیلی روبهکاهش بوده و ممکن است پاسخگوی افزایش مصرف انرژی در سالهای آینده نباشد. در ایران نیز باتوجهبه روند صعودی مصرف انرژی، ضرورت استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر روزبهروز بیشتر حس میشود و دولتها سیاستهای تشویقی برای استفادهکنندگان از برق سبز در نظر گرفتهاند.
به گزارش برقتو، انرژی الکتریکی تولیدشده از منابع تجدیدپذیر مانند خورشید و باد، برق سبز نام دارد. فرایند تولید برق سبز باعث آلودگی محیطزیست نمیشود و استفاده از آن در صنایع مختلف به لحاظ اقتصادی نیز مقرونبهصرفه است. مشترکین با مصرف بالای یک مگاوات برق میتوانند برای خرید برق سبز و استفاده از آن در صنایع اقدام کنند. این گزارش به بررسی نکاتی درباره برق سبز و نحوه خرید آن پرداخته است.
برق سبز چیست؟
برق سبز از منابع طبیعی تجدیدپذیر تولید میشود و آلودگیهای زیستمحیطی تولید نمیکند. باد، خورشید، گرمای درونی زمین و آبهای روان بهعنوان اصلیترین و مهمترین منابع در تولید برق سبز کاربرد دارند که استفاده از این منابع برای تولید برق سبز، بهعنوان رایجترین شکل انرژی پاک شناخته میشود.
در روش تولید برق سبز از انرژی خورشیدی، این انرژی تجدیدپذیر از طریق سلولهای خورشیدی جذب میشود و سپس برق تولید میشود. تولید برق سبز با استفاده از انرژی خورشیدی به میزان زیادی پرکاربرد است و در حال حاضر برای تأمین برق محلهها نیز از آن استفاده میشود.
باد، یکی دیگر از منابع تجدیدپذیر مهم در تولید برق سبز است. انرژی باد با استفاده از توربینهای بادی به الکتریسیته تبدیل میشود. باوجوداینکه انرژی بادی بهصورت گسترده در دسترس است، ولی بهصورت پراکنده وجود دارد. از سوی دیگر این انرژی بهشدت نوسانی است و بهصورت پایدار وجود ندارد؛ بااینحال انرژی بادی یکی از بهترین منابع برای تولید برق سبز شناخته میشود، زیرا کمترین تأثیر را بر محیطزیست میگذارد. در واقع نیروگاههای بادی هیچ نوع آلایندهای در هوا و محیط اطراف ایجاد نمیکنند.
مزایای برق سبز
یکی از اصلیترین مزیتهای برق سبز، قابلیت استفاده از آن در مقیاس کوچک و محیطهای محلی است. باید در نظر داشت که مسائل مربوط به برق سبز، صرفاً به جنبههای زیستمحیطی محدود نمیشود. در حال حاضر استفاده از برق سبز در بسیاری از کشورها به دلیل بهصرفهبودن از نظر اقتصادی حائز اهمیت است. برق سبز به دلیل اینکه از منابع تجدیدپذیر تولید میشود، دولتها و جوامع را از انرژیهای سوخت فسیلی بینیاز میکند.
همچنین با خرید برق سبز از سوی صنایع، امکان تنوعبخشی به منابع تأمین برق فراهم میشود و بدین ترتیب ریسک وابستگی به یک منبع خاص کاهش و پایداری تأمین برق افزایش پیدا میکند.
بیشتر بخوانید: عوارض برق چیست؟
صنایع مشمول برق سبز
بر اساس دستور وزیر نیرو در مورد نحوه محاسبه بهای برق واحدهای صنعتی طبق ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان، صنایع با دیماند بالاتر از یک مگاوات باید در طول پنج سال، پنج درصد از انرژی مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر انرژی تامین کنند. این دستور برای اجرای ماده 16 قانون جهش تولید، از سال 1402 برای واحدهای صنعتی مشمول ابلاغ شد و در بازه سالهای 1403 تا 1406، درصد مشمول سالانه یک واحد اضافه خواهد شد.
طبق ماده 16 قانون جهش تولید دانشبنیان، صنایع با قدرت مصرف بیشتر از یک مگاوات موظفند معادل یک درصد از برق مورد نیاز سالانه خود را از طریق احداث نیروگاههای تجدیدپذیر تأمین کنند و این میزان در پایان سال پنجم حداقل به پنج درصد برسد. البته صنایع و تاسیسات گردشگری جزو واحدهای صنعتی مشمول نیستند.
در صورت تامین انرژی صنایع مذکور با احداث نیروگاه تجدیدپذیر یا خرید انرژی برق سبز عرضهشده در بورس انرژی یا انعقاد قرارداد دوجانبه با تولیدکنندگان غیردولتی برق تجدیدپذیر، فقط هزینه باقیمانده انرژی مصرفی محاسبه میشود. این هزینه باقیمانده انرژی مصرفی بر اساس مصرف میانباری، اوج بار و کمباری سهمبندی و در نهایت صورتحساب برق با توجه به رویه صدور صورتحساب با احتساب بهای انرژی و سایر موارد قانونی محاسبه میشود.
در بعضی از شرایط ممکن است صنایع مشمول، نیروگاه تجدیدپذیر احداث نکنند یا انرژی برق سبز تجدیدپذیر عرضهشده در تابلوی دوم بورس را خریداری نکنند. همچنین ممکن است صنایع از انعقاد قرارداد دوجانبه با تولیدکنندگان غیردولتی برق تجدیدپذیر اجتناب کنند. در این شرایط تعرفههای انرژی مصرفی مشمول تأمین نشده از این روشها، با متوسط نرخ خرید برق از نیروگاههای تجدیدپذیر در هر یک از بازههای میانباری، اوج باری و کمباری محاسبه خواهد شد.
سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی ایران موظف است تا آخر هر ماه، متوسط نرخ خرید برق از نیروگاههای تجدیدپذیر را بر مبنای صورتحسابهای تأییدشده سرمایهگذاران محاسبه و در نهایت، نرخ نهایی خرید برق از نیروگاههای تجدیدپذیر را به شرکت مادرتخصصی توانیر اعلام کند.
در شرایطی که میزان تولید انرژی تجدیدپذیر بیشتر از برق مصرفی مشمول باشد، مشترکین میتوانند درخواست کنند که از انرژی تجدیدپذیر مازاد بر برق مصرفی مشمول، در دورههای بعد استفاده کنند. امکان استفاده از انرژی تجدیدپذیر تولیدی مازاد بر برق مصرفی حداکثر تا یک سال بعد وجود دارد. همچنین افراد میتوانند از منافع این شرایط بر اساس مقررات ابلاغی سازمان انرژیهای تجدیدپذیر استفاده کنند. این سازمان موظف شده که تا آخر هر ماه، فهرست صنایع مشمول و صنایعی که انرژی مشمول موضوع ماده 16 قانون جهش تولید دانشبنیان را از روشهای مجاز تأمین کردهاند، به شرکت مادرتخصصی توانیر اعلام کند.
درصورتیکه نیروگاه تجدیدپذیر در محل مصرف و اتصال به شبکه داخلی صنعت وجود داشته باشد، استقرار لوازم اندازهگیری مجزا و قابل رویت و همچنین اندازهگرفتن میزان انرژی تولیدی و مصرفی برای مالک شبکه ضروری است.
بیشتر بخوانید: مابه التفاوت اجرای مقررات در قبض برق چیست؟
نحوه خرید برق سبز
یکی از راههای خرید برق سبز، از طریق تابلو سبز بورس انرژی است. با این روش، خریداران میتوانند از برق تولیدی از منابع تجدیدپذیر در بازار انرژی بهرهمند شوند. خرید برق سبز از بازار انرژی، به ترویج تولید انرژی پاک و کاهش اثرات محیطی مرتبط با تولید برق منجر میشود.
یکی دیگر از روشهای خرید و تأمین برق سبز، قراردادهای دوجانبه با نیروگاههای تجدیدپذیر غیردولتی است. بر اساس این قراردادها، توافقی مبنی بر به دست آمد برق پاک از این نیروگاهها ایجاد میشود.
برای تأمین برق سبز، امکان احداث نیروگاههای خورشیدی یا بادی نیز وجود دارد؛ بااینحال، این روش نسبتاً گران است و در بسیاری از موارد به لحاظ اقتصادی مقرونبهصرفه نیست. همچنین امکان احداث نیروگاه در هر شرایطی نیز وجود ندارد.
یکی از بهترین روشها برای خرید برق سبز، خرید از سامانههای مختلف است. خرید از سامانههای آنلاین فروش برق سبز نیاز به تخصص چندانی ندارد و بسیار آسان است. همچنین افراد میتوانند بهصورت آنلاین برای خرید برق دوره بعدی خود اقدام کنند.
بیشتر بخوانید: محاسبه بهای انرژی ماده 16
خرید برق سبز از «برقتو»
زیرساختهای برقتو به صاحبان صنایع و سازمانهایی که نیازمند به عقد قرارداد دوجانبه خرید هستند، کمک میکند که متناسب با فعالیت و همچنین شیوه پرداخت دلخواه، برق سبز مصرفی خود را تهیه کنند. رویکردهای پرداختی برای تصفیهحساب در سامانه برقتو، امکان پرداخت اعتباری و تصفیهحساب مدتدار را فراهم کردهاند.
این قابلیت باعث میشود که سقف اعتبار در این حالت تا یک سال بعد از تاریخ فعالسازی معتبر باشد. الگوریتمهای هوشمند موجود در برقتو اطلاعات کافی دررابطهبا میزان مصرف و مدلهای محاسبه تعرفه برق منطقهای به افراد میدهد و به آنها در انتخاب بهترین گزینه کمک میکند.