نرخ ترانزیت، یکی از پارامترهای مهم در محاسبه هزینه برق مصرفی شرکتهای بزرگ تولیدی و صنایع است. این نرخ معمولاً در ماههای ابتدایی هر سال از سوی وزارت نیرو ابلاغ و روی قبض برق اعمال میشود. برقتو در این گزارش به بررسی تأثیر هزینه ترانزیت بر مبلغ قبض برق و نحوه محاسبه آن برای واحدهای صنعتی پرداخته است.

تزانزیت برق چیست؟
هزینه ترانزیت برق یکی از عوامل اثرگذار بر مبلغ قبض برق صنایع و یکی از عوارضی است که دولت از شرکتهای صنعتی دریافت میکند. دریافت این هزینه از سال 1398 در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته است.
هزینه ترانزیت برق در واقع مبلغی است که بابت استفاده از خطوط انتقال برق، از صنایع دریافت میشود. این هزینه در سطوح ولتاژی مختلف از جمله فوق توزیع، فشار متوسط و فشار ضعیف دریافت میشود و رقم آن برای هر یک از این سطوح متفاوت است.
نرخ ترانزیت برق بر چه اساسی دریافت میشود؟
نرخ ترانزیت برق بر اساس هر کیلووات ظرفیت قراردادی که بهعنوان ظرفیت ترانزیت از آن یاد میشود، بهصورت ماهانه محاسبه، اعلام و در قبض برق اضافه میشود. این نرخ بر اساس قیمت تبدیل انرژی سال گذشته از سوی دولت تعیین و به وزارت نیرو ابلاغ میشود و در اوایل هر ماه از سوی شرکت مدیریت برق ایران به استحضار اهالی صنعت میرسد.
برای نمونه، در سال 1402 نرخ ترانزیت ماهانه برق برای سطح انتقال و فوق توزیع، 304 ریال برای هر کیلووات مصرف بوده است. این رقم برای فشار متوسط 435 ریال و برای فشارقوی 604 ریال بوده است.
آیا میتوان هزینه ترانزیت برق را کاهش داد؟
صنایع بزرگ و مشترکانی که قدرت قراردادی بین یک تا پنج مگاوات دارند، میتوانند درخواست کاهش موقت قدرت قراردادی را به وزارت نیرو ارائه دهند. در مورد این دسته از صنایع، هزینه ترانزیت بر اساس میزان قدرت کاهشیافته، محاسبه میشود. البته این موضوع فقط مربوط به حق ترانزیت است و سایر تعهدات این شرکتها با کاهش قدرت به زیر یک مگاوات، ملغی نخواهد شد. برای نمونه، مصوبات وزارت نیرو درباره خرید برق از شرکتهای خردهفروشی برق، استفاده از قراردادهای دوجانبه و بورس انرژی همچنان پابرجا خواهد بود. همچنین برای این اقدام در آییننامه مذکور، تبصرههایی نیز پیشبینیشده است. برای نمونه، حداقل مدت کاهش موقت قدرت، 1.5 سال و حداکثر مدت آن، سه سال تعیین شده است.
در صورتی که مشترک قبل از پایان حداقل مدت کاهش، دوباره درخواست افزایش قدرت کند یا اینکه مشخص شود، در این مدت بیش از قدرت کاهش یافته از برق استفاده کرده است، تمامی قبض های برق صادره از زمان درخواست کاهش قیمت، دوباره بر اساس حق ترانزیت، تعدیل قیمت می شود و مشترک باید بدهیهای ایجاد شده خود را با قیمت تعدیل شده به وزارت نیرو پرداخت کند. البته در صورتی که زمان فوق (1.5 سال) گذشته باشد و شرکت تقاضای افزایش قدرت دهد، مبلغ قبوض برق صادر شده در این مدت 1.5 ساله تغییر نخواهد کرد.
همچنین بر اساس این تبصرهها، برخی از هزینههای کاهش قدرت در صورتیکه با تغییر ولتاژ همراه باشد، از مشترک دریافت میشود. برای نمونه میتوان به تغییر وسایل اندازهگیری چه در زمان کاهش و چه در زمان افزایش قدرت اشاره کرد.
درخواست کاهش قدرت فقط دو بار از طرف یک شرکت به وزارت نیرو قابل ارائه است و در مرتبه سوم، قدرت برق آن شرکت به طور دائمی کاسته خواهد شد. در این صورت شرکتها باید بر اساس بند 59 آیین نامه، درخواست دائمی افزایش قدرت را به شرکت برق ارائه کنند.
کاهش هزینه ترانزیت با ایجاد نیروگاههای خورشیدی و برق سبز
شرکتهای بزرگ تولیدی و بهویژه شرکتهایی که مصرف برق بالای پنج مگاوات دارند، میتوانند برای کاهش هزینه ترانزیت و بسیاری دیگر از هزینههای قبض برق مصرفی خود، اقدام به تأسیس نیروگاه حرارتی یا خورشیدی کنند. این موضوع در قانون پیشبینیشده است و حتی وزارتخانههای جهاد کشاورزی و راه و شهرسازی نیز آمادگی دارند که زمین در اختیار این شرکتها قرار دهند.
شرکتها با ایجاد نیروگاه خورشیدی و تولید برق سبز میتوانند بخشی از برق موردنیاز خود را از این طریق تأمین کنند و حتی بخش دیگری از برق تولیدی را از طریق بورس انرژی یا شرکتهای ارائهدهنده پلتفرم خردهفروشی برق به سایر شرکتهایی که به آن نیاز دارند، بفروشند.
خرید برق از «برقتو»
برقتو، نخستین پلتفرم خردهفروشی برق در ایران است که خدمات خود را بهصورت قرارداد دوجانبه به صنایع و سازمانهای نیازمند خرید برق ارائه میدهد. همچنین امکان خرید اعتباری برق و تصفیهحساب مدتدار نیز در برقتو فراهم شده است. برقتو در این پروسه از الگوریتمهای هوشمند برای محاسبه تعرفه برق منطقهای و تخفیفهای سیستمی استفاده کرده است.
علاقهمندان برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانند به وبسایت bargheto.com مراجعه کنند یا با شماره تلفن 02191304243 تماس بگیرند.