مهر 1404 با در نظر گرفتن چالش‌های ناترازی انرژی و نیاز به مدیریت بهینه‌تر منابع انرژی، ویرایش پنجم مبحث ۱۹ انرژی که به تازگی از سوی وزیر راه و شهرسازی ابلاغ شده، به صورت رسمی در مقررات ملی ساختمان به کار گرفته شده است. حامد مانی فر، مدیرکل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت راه و شهرسازی، با اشاره به الزام اجرایی شدن ویرایش جدید، بر این نکته تاکید کرد که ساختمان‌ها باید در راستای هوشمند شدن و مدیریت بهینه انرژی گام بردارند تا مصرف انرژی به طور موثر کنترل شود. با توجه به شرایط کنونی و سهم بالای مصرف انرژی، به ویژه برق و گاز، در بار مصرفی کشور، این تغییرات بیش از پیش اهمیت و ضرورت یافته‌اند.
ساختمان‌های انرژی صفر؛ چشم‌اندازی مبتکرانه برای ساخت و ساز پایدار
یکی از مفاهیم اصلی در ویرایش جدید مبحث ۱۹ انرژی، توسعه ساختمان‌های انرژی صفر است. ساختمان‌های انرژی صفر، ساختمان‌هایی هستند که علاوه بر مصرف انرژی، قادر به تولید انرژی نیز هستند و انرژی تولیدی را به شبکه برق تحویل می‌دهند. این ساختمان‌ها با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، به کاهش فشار مصرف انرژی کمک می‌کنند و می‌توانند به عنوان الگوهایی برای پروژه‌های ساخت و ساز در کشور مورداستفاده قرار گیرند.
مانی فر به این نکته اشاره کرد که این نوع ساختمان‌ها در حال حاضر در کشور در حال ساخت هستند و به دلیل در دسترس بودن تجهیزات و نمونه‌های اجرایی، به راحتی قابل‌پیاده‌سازی هستند. او همچنین به آمارهایی از کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها اشاره کرد که نشان می‌دهد نصب سیستم‌های کنترلی بر موتورخانه‌ها در مدت زمان کوتاهی می‌تواند تا ۷۰ درصد مصرف گاز را کاهش دهد.
راهکارهای مصرف انرژی با تکیه بر انرژی‌های تجدیدپذیر
در این میان، توجه به انرژی‌های تجدیدپذیر و پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها و صنایع نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به نیاز مبرم کشور به کاهش مصرف انرژی و استفاده بهینه از منابع، بسیاری از شرکت‌های فعال در این حوزه در حال سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف انرژی تجدیدپذیر هستند. این پروژه‌ها به کاهش وابستگی به منابع انرژی فسیلی کمک کرده و در عین حال در جهت توسعه پایدار و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی گام برمی‌دارند.
در این زمینه برقتو، با تمرکز بر سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر و بهینه‌سازی مصرف انرژی، تلاش دارد تا فشار مصرف برق را کاهش داده و بهره‌وری انرژی را در بخش‌های خانگی و صنعتی ارتقا دهد. برقتو با اجرای پروژه‌هایی همچون احداث نیروگاه خورشیدی خانگی و تعویض موتور کولرهای آبی با نسل جدید BLDC، به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک کرده است. این اقدامات که برای کاهش ناترازی انرژی و بهره‌برداری بهینه از منابع طراحی شده، باعث کاهش مصرف برق و همچنین ترویج مصرف بهینه و پایدار در کشور می‌شود.
نقش وزارت راه و شهرسازی در تقویت زیرساخت‌های مدیریت انرژی
لهون اسدی، مدیرکل دفتر توسعه مهندسی ساختمان وزارت راه و شهرسازی، اشاره کرد که در ویرایش جدید مبحث ۱۹ انرژی، ضرایب تبدیل گاز و برق به یکدیگر بر اساس محاسبات علمی تنظیم شده‌اند.
اسدی همچنین تاکید کرد که تجربه جهانی نشان می‌دهد انجام فرایندهای ساخت و بهره‌برداری توسط یک شرکت واحد در حوزه مدیریت انرژی ساختمان‌ها، نتایج بهتری به همراه دارد. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، توسعه‌گران پروژه‌های ساختمانی از آغاز تا پایان پروژه را مدیریت می‌کنند که این رویکرد یکپارچه موجب ارتقای کیفیت تولید مسکن می‌شود.
وی به حرکت وزارت راه و شهرسازی در تقویت نهادهای تخصصی در حوزه ساختمان اشاره کرد و افزود که نگهداری و بهره‌برداری از ساختمان‌ها مشابه خدمات پس از فروش خودرو است. این امر علاوه بر بهبود پاسخگویی به مصرف‌کننده، می‌تواند منجر به افزایش درآمد شرکت‌ها شود.
آینده مدیریت هوشمند انرژی در ساختمان‌ها
اجرای ویرایش جدید مبحث ۱۹ انرژی و توجه به پروژه‌های ساختمان‌های انرژی صفر، گامی اساسی در راستای مدیریت بهینه منابع انرژی در کشور محسوب می‌شود. در این راستا، پیاده‌سازی سیستم‌های هوشمند، صرفه‌جویی و بهینه‌سازی مصرف انرژی و ترویج استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان راهکارهای اصلی برای کاهش هدررفت انرژی و افزایش بهره‌وری شناخته می‌شوند. این تحولات، علاوه بر کاهش هزینه‌ها و بهبود بهره‌وری به حفظ منابع انرژی و کاهش فشار بر شبکه‌های انرژی کشور کمک می‌کند.
با توجه به ضرورت‌ها و تحولات در صنعت ساختمان و انرژی، می‌توان امیدوار بود که در آینده‌ای نزدیک، با اجرای صحیح و هماهنگ این مقررات، شاهد کاهش چشمگیر مصرف انرژی و گام‌های بزرگی در راستای بهبود کیفیت زندگی شهری و صنعتی در ایران باشیم.
